1.   ?    Fórsa
2.   ?    Móimint
3.   ?    Fad
4.   ?    Mais

1.   ?    Niútan
2.   ?    Méadar in aghaidh an tsoicind
3.   ?    m/s₂
4.   ?    Méadar

Úsáidtear an gaireas seo chun fórsa a thomhas.

Cén t-ainm atá air?

1.   ?    Niútanmhéadar
2.   ?    Méadarshlat
3.   ?    Luascadán
4.   ?    Ilmhéadar

D’aimsigh an duine sa léaráid seo domhantarraingt nuair a thit úll ar a cheann.

Cé hé an duine sa phictiúr seo?

1.   ?    Isaac Newton
2.   ?    Steve Jobs
3.   ?    Alexander Graham Bell
4.   ?    Albert Einstein

1.   ?    Luas
2.   ?    Brú
3.   ?    Cuimilt
4.   ?    Tarraingt

Cén cineál fórsa a tharlaíonn nuair a tharraingítear ar choscáin rothair?

1.   ?    Frithchuimilt
2.   ?    Síneadh
3.   ?    Leictreach
4.   ?    Maighnéadach

Tá bolgán solais ceangailte leis an tsíleáil le corda.
Cén cineál fórsa atá ar an gcorda?

1.   ?    Teannas
2.   ?    Frithchuimilt
3.   ?    Maighnéadach
4.   ?    Brú

Caithtear liathróid leadóige go dtí an talamh mar a thaispeántar.

Cén fórsa síos atá ag gníomhú ar an liathróid nuair atá sé ag titim?

1.   ?    Domhantarraingt
2.   ?    Brú
3.   ?    Síneadh
4.   ?    Maighnéadach

Cén fórsa atá samhlaithe le sprionga, banda leaisteach agus corda bhuinsí?

1.   ?    Síneadh
2.   ?    Leictreach
3.   ?    Casadh
4.   ?    Brú

1.   ?    Meáchan
2.   ?    Mais
3.   ?    Luas
4.   ?    Luasghéarú

1.   ?    Sa spás
2.   ?    Ar an ngealach
3.   ?    Ag leibhéal na farraige ar an domhan
4.   ?    Ar bharr Sléibhe Everest

1.   ?    Ag leibhéal na farraige ar an domhan
2.   ?    Sa spás
3.   ?    Ar an ngealach
4.   ?    Ar bharr Sléibhe Everest

Cén fáth a bhéadh meáchan níos mó ag fear ag an Mhol Thuaidh ná mar a bhéadh aige ag an Mheánchiorcal?

1.   ?    Bíonn tarraingt an domhain níos mó ag an Mhol.
2.   ?    Bíonn sé ag caitheamh níos mó éadaí ag an Mhol Thuaidh.
3.   ?    Bíonn a mhais níos mó ag an Mhol Thuaidh
4.   ?    Bíonn meachan níos lú ag an bhfear de dheasca na teochta ísle ag an Mhol Thuaidh.

Méann spásaire séú amháin den mheáchan a bhí aige ar an domhan nuair a bhíonn sé ar an ngealach.

Cén fáth a tharlaíonn é seo?

1.   ?    Bíonn an fórsa domhantarraingthe ar an ngealach séú amháin an fórsa domhantarraingthe ar an domhan.
2.   ?    Níl aon atmaisféar ar an ngealach.
3.   ?    Níl aon fhórsa domhantarraingthe ar an ngealach.
4.   ?    Bíonn níos lú maise ag an spásaire ar an ngealach.

1.   ?    12 niútan
2.   ?    1.2 niútan
3.   ?    0.12 niútan
4.   ?    0.012 niútan

Seasann fear ar scála a léann 650 niútan.

Cad é a mhais?

1.   ?    65 kg
2.   ?    6.5 kg
3.   ?    650 kg
4.   ?    0.65 kg

Tá buachaill ag rothaíocht ar bhóthar. Nuair a tharraingíonn sé ar choscáin an rothair, cén ceann de na fórsaí seo a leanas a tharlaíonn idir na coscáin agus na rothaí.

1.   ?    Frithchuimilt
2.   ?    Síneadh
3.   ?    Domhantarraingt
4.   ?    Maighnéadach

1.   ?    Frithchuimilt
2.   ?    Síneadh
3.   ?    Maighnéadach
4.   ?    Teannas

1.   ?    Frithchuimilt
2.   ?    Síneadh
3.   ?    Domhantarraingt
4.   ?    Maighnéadach

1.   ?    Ídítear dhromchla a bhíonn i dteagmháil lena chéile.
2.   ?    Stopann sé carr ó shleamhnú ón mbóthar.
3.   ?    Cabhraíonn sé le duine scríobh go cruinn.
4.   ?    Cosnaíonn sé reathaí.

1.   ?    Coiméadann sé do chosa ar an talamh nuair a shiúlann tú.
2.   ?    Úsáideann aerárthach níos mó breosla de bharr na cuimilte idir an t-aerárthach agus an t-aer.
3.   ?    Ídítear na coscán i gcarr níos tapúla.
4.   ?    Bíonn níos mó iarracht ag teastáil chun bosca a bhrú trasna an úrláir.

1.   ?    Sna hailt in ár gcnámharlach.
2.   ?    Sna coscáin sa charr.
3.   ?    Idir na codanna miotalacha a ghluaiseann in inneall an chairr.
4.   ?    In aerárthach chun cúltarraingt a ísliú.

Rinne scoláire fiosrú ar an éifeacht a bhaineann le frithchuimilt. Tharraing sé bloc adhmaid thar cheithre dhromchla éagsúla. Tá na dromchlaí seo liosta thíos.

Cén ceann de na dromchlaí seo a leanas a bhéadh an fórsa is lú ag teastáil uaidh chun an bloc a bhogadh?

1.   ?    Dromchla olúil
2.   ?    Dromchla adhmaid gan cóireáil
3.   ?    Dromchla clúdaithe le greanpháipéar mín
4.   ?    Dromchla clúdaithe le greanpháipéar garbh

Rinne scoláire fiosrú ar an gcaidreamh idir meáchan an bhloic agus an fhrithchuimilt idir é agus an dromchla.

Faoi mar a chuir sé meáchain leis an mbloc, cad a fuair sé amach faoi bhfórsa a bhí ag teastáil chun an bloc a bhogadh?

1.   ?    D’ardaigh sé
2.   ?    D’ísligh sé
3.   ?    D’fhan sé mar an gcéanna

1.   ?    
2.   ?    
3.   ?    
4.   ?    

Rinne grúpa scoláire fiosrú ar an gcaidreamh idir síneadh an sprionga agus an fórsa a bhí mar chúis leis.

Riain siad graf den síneadh in aghaidh an fhórsa mar a thaispeántar.

Cén síneadh a tharlaíonn de bharr fórsa de 3 niútan?

1.   ?    6 cm
2.   ?    1.5 cm
3.   ?    3 cm
4.   ?    9 cm

Rinne grúpa scoláire fiosrú ar an gcaidreamh idir síneadh an sprionga agus an fórsa a bhí mar chúis leis.

Riain siad graf den síneadh in aghaidh an fhórsa mar a thaispeántar.

Cén fórsa a dhéanann síneadh de 2 cm?

1.   ?    1 niútan
2.   ?    4 niútan
3.   ?    8 niútan
4.   ?    6 niútan

1.   ?    Dlí Hooke
2.   ?    Dlí Boyle
3.   ?    Dlí Ohm
4.   ?    Dlí an Luamháin

1.   ?    Frithchuimilt
2.   ?    Meáchan
3.   ?    Cumhacht
4.   ?    Luas

1.   ?    trí bhealadh a chur ar na dromchlaí a bhíonn i dteagmháil.
2.   ?    trí na dromchlaí a dhéanamh garbh.
3.   ?    trí theas a chur leis na dromchlaí i dteagmháil.
4.   ?    tríd an achar teagmhála idir na dromchlaí a ardú.

Bhain mac léinn úsáid as an ngaireas a thaispeántar sa léaráid chun fiosrú a dhéanamh ar an ngaol idir an fhórsa a chuireadh i bhfeidhm agus an síneadh a dhéanadh sa lingeán leis an fhórsa sin. Baineadh úsáid as pointeoir, P, chun an scála a léamh. Cuireadh meáchain ar an bpanna chun fórsaí a chur leis an lingeán.

Tá na sonraí sa ghraf.

Rinne cloch síneadh de 14 cm leis an sprionga seo.

Cad é meáchan na cloiche seo?

1.   ?    7 N
2.   ?    12 N
3.   ?    16 N
4.   ?    8 N

1.   ?    Meáchan
2.   ?    Leictreach
3.   ?    Maighnéadach
4.   ?    Frithchuimilt

1.   ?    20 niútan
2.   ?    0.2 niútan
3.   ?    2 niútan
4.   ?    200 niútan

Rinne Robert Hooke (1635-1703) alán fionnachtana, an éifeacht a bhíonn ag fórsa ar choirp leaisteacha san áireamh. Dlí Hooke a thugtar ar é sin anois.



Cén ceann de na ráitis seo a leanas a ghlaotar Dlí Hooke air?

1.   ?    Bíonn an síneadh a thagann ar sprionga i gcomhréir dhíreach leis an bhfórsa a chuirtear air.
2.   ?    I leith gach fórsa bíonn fórsa urchomhaireach a bhíonn ar cóimhéid leis.
3.   ?    Nuair atá corp cothromaithe is ionann suim na móimintí deisealacha agus suim na móimintí tuathalacha.
4.   ?    Obair = fórsa x cé chomh fada is a ghluaiseann an rud i dtreo an fhórsa.

Tugadh bosca lingeán a bhí comhionann lena chéile do mhac léinn. Iarradh air iad a anailísiú chun go bhféadfaí iad a úsáid mar niútanmhéadair.

Rinne an mac léinn turgnamh ar cheann amháin de na lingeáin agus bhain sé úsáid as an ngaireas a thaispeántar sa léaráid. Sa turgnamh, thomhais an mac léinn an méadú ar fhad an lingeáin de thoradh roinnt meáchan a chrochadh as. Tástáladh an lingeán go dtí gur scriosadh é.

Rianadh graf den síneadh.

Bain úsáid as an ngraf chun a fháil amach cén meáchan a dhéanfadh síneadh de 5 cm ar an lingeán.

1.   ?    1.0 niútan
2.   ?    2 niútan
3.   ?    1.25 niútan
4.   ?    10 niútan

Tugadh bosca lingeán a bhí comhionann lena chéile do mhac léinn. Iarradh air iad a anailísiú chun go bhféadfaí iad a úsáid mar niútanmhéadair. Rinne an mac léinn turgnamh ar cheann amháin de na lingeáin agus bhain sé úsáid as an ngaireas a thaispeántar sa léaráid. Sa turgnamh, thomhais an mac léinn an méadú ar fhad an lingeáin de thoradh roinnt meáchan a chrochadh as. Tástáladh an lingeán go dtí gur scriosadh é.

Rianadh graf den síneadh.

Déan staidéar ar an ngraf seo.
Comhlíonann an lingeán Dlí Hooke do na síntí a tharlaíonn go luath agus ansin nuair a dhéantar damáiste don lingeán, dealraíonn sé nach gcomhlíonann.

Dealraíonn sé ón ngraf nach bhfeidhmíonn an dlí tar éis meáchan áirithe a chur ar an lingeán. Déan a mheas ón ngraf cén mheáchan é sin.

1.   ?    1.6 niútan
2.   ?    0.8 niútan
3.   ?    2.0 niútan
4.   ?    8 niútan

Rinne scoláire fiosrú ar an gcaidreamh idir an fhórsa ar sprionga agus an síneadh ba chúis leis ar an sprionga. Riain sí graf de na torthaí.



Chuir sí an iomarca meáchan ar an sprionga agus mar sin chuaigh an sprionga thar a theorainn leaisteach, agus bhí sé millte go buan.

Cá háit sa ghraf a bhfuil an teorainn leaisteach?

1.   ?    C
2.   ?    A
3.   ?    B
4.   ?    D

Bíonn frithchuimilt úsáideach agus tú ag tiomáint cairr.



Roghnaigh trí bhealach ón liosta seo thíos ina bhfuil frithchuimilt úsáideach i gcairr.

1. Coimeádann an traicsean an carr ar an mbóthar.
2. Ag baint úsáide as na coscáin chun an chairr a mhoilliú.
3. Úsáid a bhaint as crios suíocháin chun paisnéirí a chosaint ó shleamhnú timpeall.
4. Úsáid a bhaint as an scáthán chun féachaint taobh thiar duit.

1.   ?    Coimeád ola san inneall.
2.   ?    Scrúdaigh na ceannsoilse gach seachtain.
3.   ?    Ná lig don díosal/don pheitreal titim ró-íseal san umar.
4.   ?    Bain úsáid as an scáthán féachaint siar agus tú ag casadh.

1.   ?    Isaac Newton
2.   ?    Blaise Pascal
3.   ?    Albert Einstein
4.   ?    Robert Hooke

Rinne scoláire scrúdú ar an ngaol idir an síneadh a thagann ar sprionga agus an fórsa a chuirtear air.
Taispeántar an gaireas sa léaráid.

Taispéantar na tórthaí sa ghraf seo.

Déan staidéar ar an ngraf agus faigh amach cén fórsa is cúis le síneadh 6 cm ar na sprionga.

1.   ?    3 niútan
2.   ?    12 niútan
3.   ?    9 niútan
4.   ?    6 niútan

Déanann seilidí múcas chun cabhair a thabhairt dóibh gluaiseacht trasna an talaimh.

1. Laghdaíonn an múcas an fhrithchuimilt.
2. Bíonn múcas fuar.
3. Fágann múcas ramallae seilide.
4. Déanann múcas an seilide níos éadroime.

1.   ?    
2.   ?    
3.   ?    
4.   ?